لینک به:Get in touch
مقدمه
بیماریهای غیرواگیر (NCDs) عامل اصلی مرگ و میر، ناخوشی و ناتوانی در سراسر جهان هستند. این بیماریها بار سنگین بهداشتی و اقتصادی- اجتماعی را برای همه کشورها و به ویژه فقیرترین اقشار جمعیت جهان که دسترسی زیادی به خدمات بهداشتی با کیفیت ندارند، تحمیل میکنند. درواقع آنها تهدید بزرگی برای سلامت عمومی و امنیت اقتصادی هستند.
خوشبختانه بیماریهای غیرواگیر با اجرای موثر در مقیاس وسیع تعهدات سیاسی سطح بالا که در سالهای 2011، 2014، 2015 و 2018 برای پیشگیری و کنترل این بیماریها انجام شده است، قابل پیشگیری است.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2016 “چارچوب خدمات بهداشتی یکپارچه و مردم محور” بر اهمیت سازماندهی مراقبتهای بهداشتی اولیه (PHC) بر اساس نیازهای جامع مردم به جای محوریت منحصر به فرد بیماریهای خاص، تأکید کرد. در واقع هنگامی که اقدامات پیشگیرانه در سطح جمعیت ترکیب شود، PHC مردم محور میتواند در مقابله با بیماریهای غیرواگیر هم در سطح جمعیت و هم در سطح فردی بسیار موثر باشد.
این ارزیابی مربوط به چارچوب ابتکاری اندازهگیری و بهبود مراقبتهای بهداشتی اولیه (PHCMI) و سایر بررسیها و ارزیابیهای مختلف مربوط به بیماریهای غیرواگیر در ایران است.
ساختار و ورودی ها
زیر دامنه ها
تعهد سیاسی و سازگاری رهبری نظام سلامت با نیاز مردم
- وجود کمیسیون ملی چند بخشی، سازمان یا سازوکاری برای نظارت بر مشارکت، انسجام سیاست و پاسخگویی بخش های فراتر از سلامت در بیماریهای غیرواگیر NCDs
- وجود واحد/ شعبه/ دپارتمانی در وزارت بهداشت یا معادل آن با مسئولیت بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطر آنها
- وجود حداقل یک کارمند تمام وقت فنی یا حرفه ای اختصاص داده شده به بیماری های غیرواگیر در واحد ، شعبه یا بخش
اطلاعات سلامت
- وجود یک سیستم ثبت پرونده بیمار بر اساس مرکز مراقبت های بهداشتی اولیه که شامل وضعیت بیماری های غیرواگیر است
- وجود یک سیستم اطلاعاتی در سطح مراکز، که شامل ارزیابی خطر بیماری های قلبی عروقی، مراقبت از دیابت و فشار خون بالا است
- وجود نظام منظم ملی عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر بزرگسالان، انجام ارزیابی هر 3 تا 5 سال (STEPS یا سایر موارد)
- وجود یک مرکز ثبت سطح خدمات درمانی اولیه برای بیماران مبتلا به تب روماتیسمی و بیماری روماتیسم قلبی(RF/RHD)
- آیا بیماری های غیرواگیر در فهرست ملی بیماری های قابل توجه قرار دارند؟
- درصد مراکزی که به درصدی از بیماران مبتلا به فشارخون بالا (HTN) خدمات ارائه می دهند
- درصد مراکزی که نیازهای درصدی از بیماران دیابتی را تأمین می کنند بر اساس
- درصد مراکزی که نیازهای درصدی از بیماران سرطانی را تأمین می کنند بر اساس
- درصد مراکزی که به درصدی از بیماران مبتلا به بیماری های مزمن تنفسی خدمات ارائه می دهند بر اساس
- درصد بیماران مبتلا به بیماری های غیرواگیر با پیگیری (فالوآپ) منظم
- برآورد (سنجش) جمعیت های در معرض خطر شناسایی شده از طریق نظرسنجی ها (بررسی ها)
- ثبت عوارض بیماری های غیرواگیر در سطح مرکز مراقبت های اولیه بهداشتی وجود دارد
- ارزیابی در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن داروهای بیماری های غیرواگیر در بخش دولتی/خصوصی
نیروی کار بهداشتی
- تراکم نیروی کار بهداشتی برای بیماری های غیرواگیر به تفکیک
- وجود راهنمایی در مورد توزیع مسئولیت کارکنان و/یا تغییر وظایف برای مدیریت بیماری های غیرواگیر در سطح مراقبت های بهداشتی اولیه
- وجود مکانیزمی برای تداوم آموزش توسعه حرفه ای مرتبط با بیماری های غیرواگیر برای کارکنان مراقبت های بهداشتی اولیه در بخش های دولتی و خصوصی
داروها و محصولات بهداشتی
- لیست داروهای ضروری برای بیماری های غیر واگیر در سطح مراقبت های بهداشتی اولیه
- فهرست فناوری های ضروری بیماری های غیرواگیر شامل ابزار و تجهیزات تشخیصی استاندارد اولویت دار
- درصدی از مراکز مراقبت های بهداشتی اولیه با فهرست داروهای ضروری بیماری های غیرواگیر (EML) مرتبط با بسته خدمات ارائه شده در مراقبت های بهداشتی اولیه
- درصد مراکزی با مراقبت های بهداشتی اولیه با لیستی از فناوری های ضروری بیماری های غیرواگیر شامل تشخیص های مقدماتی استاندارد و تجهیزات
- درصد مراکز مراقبت های بهداشتی اولیه با فناوری های ضروری عملکردی برای کشف ، تشخیص و نظارت بر بیماری های غیرواگیر که در دسترس است (بخش بهداشت عمومی و خصوصی)
- در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن داروهای بیماری های غیرواگیر در بخش دولتی/خصوصی
فرآیندها
زیر دامنه ها
خدمات اصلی و مدل مراقبت
- ایجاد رویکرد بیمارمحور
- بسته مزایای اصلی مداخله بیماری های غیرواگیر ادغام شده در مراقبت های بهداشتی اولیه
- در سطح مرکز مراقبت های بهداشتی اولیه، گلو درد/ شک به عفونت استرپتوکوکی به چه صورت عمل می شود
- در مراقبت های بهداشتی اولیه، پیشگیری ثانویه از تب روماتیسمی (RF)و بیماری روماتیسم قلبی(RHD) با ثبت بیماران مبتلا که پنی سیلین پروفیلاکتیک (پیشگیرانه) منظم مصرف می کنند، انجام می شود.
- فرایند کارآمد رسمی در سطح مراقبت های بهداشتی اولیه برای ارجاع بیماران غیرواگیر به سایر سطوح مدیریت وجود دارد
سازمان و مدیریت مراکز
- وجود دستورالعمل های ملی مبتنی بر شواهد برای غربالگری و مدیریت بیماری های غیر واگیر
- درصد مراکز مراقبت های بهداشتی اولیه که از دستورالعمل ها/ پروتکل ها/ استانداردهای ملی مبتنی بر شواهد برای مدیریت هر یک از چهار بیماری اصلی غیرواگیر استفاده می کنند.
- در مراکز، مسیرهای مراقبت از بیمار برای شرایط ردیابی بیماری های غیر واگیر در سطح مراقبت های بهداشتی اولیه
سیستم های بهبود کیفیت مراقبت
خروجی
زیر دامنه ها
در دسترس بودن و آمادگی
ارزیابی سطح مدیریت مراقبت های بهداشتی اولیه برای بیماری های اصلی
- درصد مراکز ارائه دهنده مشاوره سبک زندگی سالم
- درصدی از امکانات (مراکز) واکسیناسیون هپاتیت B
- درصدی از مراکز انجام تشخیص اولیه برای سرطان پستان
- درصدی از امکانات (مراکز) انجام تشخیص اولیه برای سرطان دهانه رحم
- درصدی از مراکز تشخیص و مدیریت فشارخون بالا
- درصدی از امکانات (مراکز) تشخیص و مدیریت دیابت
- درصدی از امکانات (مراکز) تشخیص و مدیریت بیماری های مزمن تنفسی (بیماری مزمن انسداد ریوی COPD/ آسم)
نتایج
زیر دامنه ها
پوشش موثر
- درصد افراد بالای 40 سال سن که از نظر فشار خون غربالگری شده اند
- درصد افراد بالای ۴۰ سال سن که از نظر فشار خون غربالگری شده اند
- درصد افراد بالای ۴۰ سال که برای دیابت غربالگری شده اند
- درصد زنان بین سنین ۳۰ تا ۴۹ سال که حداقل یک بار یا بیشتر در معرض سرطان دهانه رحم قرار گرفته اند، و برای گروه های سنی پایین یا بالاتر مطابق برنامه ها یا خط مشی های ملی
- درصد زنان ۵۰ تا ۶۹ ساله (و سایر گروه های سنی بر اساس برنامه ها یا سیاست های ملی) برای غربالگری سرطان پستان در یک دوره سه ساله با همه موارد مثبت در طول غربالگری ، درمان موثر و به موقع ارائه شده است.
- درصد افراد مبتلا به فشار خون بالا تحت درمان (در سطح جمعیت)
- درصدی از بیماران مبتلا به پرفشاری خون ثبت شده در مراقبت های بهداشتی اولیه با فشارخون <۱۴۰/۹۰ درپیگیری ۲ ویزیت اخیر
- درصد افرادی که فشار خون آن ها تحت کنترل است (در سطح جمعیت)
- درصد افراد مبتلا به دیابت تحت درمان (در سطح جمعیت)
- درصدی از بیماران دیابتی ثبت شده در مراقبت های بهداشتی اولیه با قند خون ناشتا کنترل شده در پیگیری 2 ویزیت اخیر/A1C <7%
- درصد افراد مبتلا به دیابت تحت کنترل (در سطح جمعیت)
- درصدی از بیماران مبتلا به بیماری های غیرواگیر ثبت شده با ۱۰ سال خطر بیماری قلبی عروقی که در ۱ سال گذشته ثبت شده اند
- درصد بیماران مبتلا به بیماری قلبی عروقی ۱۰ ساله ≥۳۰%
- درصد ترک سیگار (جستجوی خدمات)
آثار
زیر دامنه ها
مرگ و میر و بیماری