لینک به:Get in touch
بیماری‌های غیرواگیر (NCDs) عامل اصلی مرگ و میر، ناخوشی و ناتوانی در سراسر جهان هستند. این بیماری‌ها بار سنگین بهداشتی و اقتصادی- اجتماعی را برای همه کشورها و به ویژه فقیرترین اقشار جمعیت جهان که دسترسی زیادی به خدمات بهداشتی با کیفیت ندارند، تحمیل می‌کنند. درواقع آنها تهدید بزرگی برای سلامت عمومی و امنیت اقتصادی هستند.
خوشبختانه بیماری‌های غیرواگیر با اجرای موثر در مقیاس وسیع تعهدات سیاسی سطح بالا که در سال‌های 2011، 2014، 2015 و 2018 برای پیشگیری و کنترل این بیماری‌ها انجام شده است، قابل پیشگیری است.
همانطور که در هدف 4 از برنامه عملیاتی 2020-2013 NCD جهانی WHO بیان شده است،WHO موظف است از کشورها در تقویت و جهتدهی سیستم‌های بهداشتی برای رسیدگی به پیشگیری و درمان بیماری‌های غیرواگیر و عوامل اجتماعی زمینه‌ساز از طریق مراقبتهای بهداشتی اولیه مردم محور و پوشش بهداشت جهانی (UHC[1]) حمایت کند.
مدیترانه شرقی EMRO یک برنامه (ابزار) منطقه‌ای برای تقویت یکپارچگی و مدیریت بیماری‌های غیر واگیر در مراقبتهای اولیه بهداشتی ایجاد کرده است. با اتخاذ چشم انداز سیستم بهداشتی، این چارچوب برای هر یک از شش عنصر اصلی (مدیریت، تامین مالی، توسعه نیروی کار بهداشتی، ارائه خدمات، داروها و فناوری های ضروری و اطلاعات بهداشتی) زمینه‌های کلیدی عمل، متناسب باNCD ها را در اختیار کشورهای EMR قرار می‌دهد.
علیرغم تفاوت در عملکرد سیستم بهداشتی و میزان هزینه‌های بهداشتی، ارائه خدمات مراقبتهای بهداشتی اولیه PHC مبتنی بر NCD یک محدودیت مشترک برای هر یک از کشورهای عضو EMR است. برای ادغام (یکی کردن) مدیریت NCD در مراقبتهای بهداشتی اولیه مردم محور، سیستم‌های بهداشتی باید به طور استراتژیک تغییر مسیر دهند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2016 “چارچوب خدمات بهداشتی یکپارچه و مردم محور” بر اهمیت سازماندهی مراقبتهای بهداشتی اولیه (PHC) بر اساس نیازهای جامع مردم به جای محوریت منحصر به فرد بیماری‌های خاص، تأکید کرد. در واقع هنگامی که اقدامات پیشگیرانه در سطح جمعیت ترکیب شود، PHC مردم محور می‌تواند در مقابله با بیماری‌های غیرواگیر هم در سطح جمعیت و هم در سطح فردی بسیار موثر باشد.
علیرغم وجود بسته‌های فنی (پکیج‌های تکنیکی) برای پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر، خدمات در کشورهای کم توسعه تکه تکه و پراکنده است. اجرای موثر از بهترین هزینه‌های NCD مستلزم تقویت جمعی سیستم بهداشتی برای ارائه خدمات NCD مبتنی بر مردم (مردم محور) با استفاده از رویکرد مراقبتهای بهداشتی اولیه است.
با بررسی از ظرفیت کشور و همهگیری فعلی COVID-19 ضرورت تقویت سیستم‌های بهداشتی را برای پاسخ به بیماری‌های غیرواگیر و همچنین تعریف بهتر خدمات بهداشتی ضروری برای افرادی که با بیماری‌های غیرواگیر زندگی می‌کنند، آشکار کرده است. در طول همهگیری (پاندمی)، یافته اصلی در یک بررسی سریع نشان داد که خدمات بهداشتی در بسیاری از کشورها به طور جزئی یا کامل مختل شده است، بیش از نیمی (53%) از کشورهای مورد بررسی خدمات درمانی برای پرفشاری خون را به طور جزئی یا کامل مختل کردهاند، 49% برای درمان دیابت و عوارض مربوط به دیابت، 42% برای درمان سرطان و 31% برای موارد اورژانسی قلبی- عروقی.
استراتژی‌های کاهش در طول COVID-19 ایجاد شده است همچنین می‌تواند بخشی از بازسازی را بهتر نشان دهد و NCD ها را در پوشش سلامت جهانی قرار دهد.
مرحله دوم طرح تحول سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (MoHME[2]) ، که در سال 2015 در جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شد، بر اصلاح مراقبتهای اولیه متمرکز بود. برای مقابله با روند رو به افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر (NCD) در کشور، این طرح بسته مداخلات مربوط به بیماری‌های غیر واگیر WHO برای مراقبتهای اولیه بهداشتی (WHO PEN[3]) را تصویب کرد و از میان دیگر موارد شامل یک بسته خدمات جدید برای پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر با عنوان IraPEN بود. با تمرکز بر چهار بیماری NCDs و چهار عامل اصلی خطر آنها، اجرای آزمایشی برنامه در چهار منطقه شهرضا، مراغه، نقده و بافت انجام شد. اجرای آن امکان اجرای IraPEN را در سیستم بهداشتی ایران با دامنه وسیعتری نشان داد. متعاقباً، مقیاس تدریجی سراسری در حداقل یک منطقه در هر استان آغاز شد.
این ارزیابی مربوط به چارچوب ابتکاری اندازه‌گیری و بهبود مراقبتهای بهداشتی اولیه (PHCMI) و سایر بررسی‌ها و ارزیابی‌های مختلف مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است.
[2] Ministry of Health and Medical Education
[3] Package of essential noncommunicable