Page 5 - DiaCare
P. 5
5
چکیــده:
مقدمه:
دیابت یکی از شای ع‌ترین بیمار یهای مزمن و غیرواگیر است و تخمین زده شده که تعداد افراد مبتلا به این بیماری تا سال 2030به
بیش از 550میلیون نفر خواهد رسید .شیوع دیابت در جمعیت بزرگسال ایران در سال %11/4 ،2016بود که در سال 2020به حدود
%14افزایش پیدا کرده است .هر چند در زمینه مراقبت دیابت در ایران شواهد ناکافی وجود دارد اما نشان داده شده که طی سالیان
اخیر کیفیت مراقبت در حال بهبود است .میزان موارد مبتلا به دیابت تشخیص داده نشده در طی دهه گذشته کاهش یافته و طی یک
دوره 13ساله مصرف داروهای دیابت در ایران به میزان 7/5برابر افزایش داشته است .به منظور تدوین و بکارگیری راهکارهای مناسب
جهت درمان موثر و مبتني برهدف مراقبت از دیابت در کشور بایستی ارزيابي دقیقی از وضعيت فعلي مراقبت و عوامل دخیل در آن
صورت پذیرد .متأسفانه ،تا به امروز تنها چند مطالعه و به صورت محدود این موضوع و راهکارهای آن را مورد بررسی قرار داد‌هاند و
در عین حال ،اغلب به شکل پراکنده و در جمعی تهای محدود انجام گرفته و یافت ههای آ نها قابل تعمیم برای کل جمعیت بیماران
کشور و در سطح ملی نیست .لذا مطالع های ملی و مبتنی بر جمعیت براساس تفاهم‌نامه بین شرکت Sanofiو وزارت بهداشت ،درمان
و آموزش پزشکی ب همنظور ارزيابي وضعيت کنترل و مراقبت بيماران مبتلا به ديابت نوع دو در سطح استا نهاي کشور انجام گرفت.
گزارش پیش رو با هدف ارائه متدولوژی و یافت ههای اصلی پیمایش ملی "مطالعه مشاهد‌های جمعیت محور مراقبت دیابت در ایران"
به ارزیابی دستاوردهای وضعیت کنترل بیماری دیابت نوع ،2استفاده از خدمات مراقبتی دیابت ،شیوع عوارض دیابت و اثرات
روانشناختی دیابت در جمعیت ایرانی در مناطق شهری و روستایی پرداخته است.
مواد و رو ش‌ها:
این مطالعه بین سال‌های 2018 - 2020به صورت یک پیمایش ملی با عنوان اختصاری DiaCareانجام شد .واحد آماري مورد
بررسي و پرسشگری در سطح هر خانوار شامل زنان و مردان ایرانی در محدود‌ه سني 35-75سال بود كه تشخيص ديابت نوع دو در
آن‌ها قطعي شده بود و حداقل سه ماه از زمان تشخیص ابتلا آ نها به ديابت نوع دو م يگذشت .از فهرست خانوارهای معمولی ساکن
ثبت شده در سرشماري عمومی نفوس و مسکن سال 1395ب هعنوان چارچوب نمونه‌گیري استفاده شد .با هماهنگی اداره جغرافیایی و
ُکدگذاری پست ،آدرس و اطلاعات خانوارهای سرخوشه نمون هگیري ،به تفکیک مناطق شهري و روستایی در سطح شهرستان و استان
به نسبت جمعیت هر منطقه استخراج شده و در اختیار تیم‌های پرسشگری قرار گرفت .داده‌های زیر با استفاده از فرم گزارش موردی
)(CRFساختار یافته توسط پرسشگران از طرق مصاحبه ،انداز‌هگیری ،آزمایش و خودایفائی جمع‌آوری شدند :مشخصات دموگرافیک
بیماران ،داده‌های ت نسنجی (وزن ،قد ،دور کمر و دور باسن) ،فشارخون ،وضعیت اقتصادی اجتماعی ،رژیم غذایی و ورزش ،تاریخ
تشخیص دیابت ،داروهای کنترل دیابت خوراکی و تزریقی ،تاریخ شروع اولین انسولین ،دوز انسولین فعلی ،تجربه هیپوگلیسمی و
هیپرگلایسمی در 4هفته گذشته ،تاریخچ ه پزشکی ،عوارض مرتبط با دیابت (کلیوی و پای دیابتی) ،میزان دسترسی ،استفاده و
استطاعت مالی در بهر‌هگیری از خدمات مراقبت از دیابت (پزشک ،دارو و آزمایشگاه) ،پوشش بیمه درمانی ،معیارهای مختلف در
کنترل دیابت (نتایج ،)FPG،HbA1cنتایج آزمایشگاهی سطح کراتینین ،BUN ،پروفایل لیپیدی (کلسترول ،تر یگلیسیرید،LDL ،
)HDLو آلبومین ادرار تصادفی ، (Alb/Crمولفه‌های خود مدیریتی ،کیفیت زندگی بیماران با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده
) ، QOL (SF12وضعیت روانشناختی خود اظهاری بر اساس پرسشنامه سلامت بیمار)(PHQ1
نتایج:
بر اساس پروتکل مطالعه ،حجم نمونه محاسبه شده 13392بیمار مبتلا به دیابت نوع 2ساکن 31استان کشور بود که در نهایت،
تعداد 13334نفر در 31استان کشور وارد مطالعه شدند (میزان پاسخ 99/6 :درصد) و 13بیمار نیز پس از طی مراحل رضایت ،از
ادامه شرکت در پژوهش خودداری کردند .در مجموع نتایج یافت ههای حاصل از 13321شرک تکننده )%50/17( 6683 ،زن و 6638
( )%49/83مرد تحلیل و گزارش گردید .میانگین سنی ) (SD2کل شرک تکنندگان )9/44( 54/86سال و 71/50درصد از مناطق
1- Patient Health Questionnaire
2- Standard Deviation
